ПРОБЛЕМА СВОБОДЫ И САМООТЧУЖДЕНИЯ ЛИЧНОСТИ

• Published in: Adam alemi Vol. 102; no. 4; pp. 3 - 13
• Main Author: Абишева, Алия
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 25.12.2024
• ISSN: 1999-5849; 2959-7544
• DOI: 10.48010/aa.v102i4.549

В статье рассматривается проблема отчуждения, его противоречия со свободой как сущностной основой человеческого бытия, ведущего к нарушению целостности, деструкции субъекта, выражающейся в раздвоениии личности и расщеплении Я. Свобода как рефлексия охватывает всего субъекта, его сознание и бессознательное, обеспечивая его целостность. Свобода как творчество индивидами многообразия духовных смыслов и соответствующих им способов бытия, становящихся ценностями при их выборе и идентификации с ними, не исключает возможности творчества ценностей, противоречащих по своему содержанию и логике самой свободе, как бы парадоксально это ни звучало. Это ограничивает субъекта, превращая его из цели в средство развития объектного мира, вещных структур социального бытия. Свобода как открытость имеет негативный характер. Но именно такая свобода означает непредопределенность человека. Отчуждение как определенный способ бытия, избираемый человеком, блокирующий его онтологическую свободу, ведет к деструкции субъекта, потере его целостности: удвоение человека на себя и свое иное превращается в раздвоение, в конфликт несовместимых по содержанию личных и безличных ценностей, одна из сторон которых в результате конфронтации подвергается вытеснению в бессознательную сферу психики. Так как автором отчужденных ценностей является сам человек как субъект, следовательно отчуждение рассматривается как самоотчуждение человека. Отчуждение переворачивает субъект-объектные отношения, порождая иррациональную логику и соответствующие формы бытия, что ведет к нарушению субъектности, выражающегося во внутрипсихическом раздвоении личности, феномене, открытом З. Фрейдом.  The article examines the problem of alienation, its contradiction with freedom as the essential basis of human being, leading to a violation of integrity, destruction of the subject, expressed in a split personality and splitting of the self. Freedom as reflection embraces the entire subject, his consciousness and unconscious, ensuring his integrity. Freedom as creation by individuals of a variety of spiritual meanings and corresponding ways of being, which become values when they choose and identify with them, does not exclude the possibility of creation of values that contradict freedom itself in their content and logic, no matter how paradoxical this may sound. This limits the subject, turning him from a goal into a means of development of the objective world, and material structures of social existence. Freedom as openness has a negative character. But precisely this kind of freedom means the non-predetermination of man. Alienation as a certain way of being, chosen by a person, blocking his ontological freedom, leads to the destruction of the subject, loss of his integrity: the doubling of a person into himself and his other turns into a bifurcation, into a conflict of personal and impersonal values incompatible in content, one of the sides of which as a result confrontation is repressed into the unconscious sphere of the psyche. Since the author of alienated values is the person himself as a subject, therefore alienation is considered as self-alienation of a person. Alienation reverses subject-object relationship, giving rise to irrational logic and corresponding forms of being, which leads to a violation of the subjectivity, expressed in intrapsychic split personality, a phenomenon discovered by S. Freud. Мақалада жаттану проблемасы, оның адамның мәнділік негізін құрайтын тұтастығын, субъектінің құрылысын бұзатын және адамның мәнділігі екіге жарылып, субъектінің деструкциясын туғызатын процесс. Еркіндік – адамның ешбір сыртқы себептіліктен, жағдайлармен, ешбір сыртқы күштермен әрі өзін қоршаған ортамен алдын ала анықталмағандығы. Ол – адамның кім, қандай болатындығын қалыптасу, даму жолында өз өмірінде түбінде тек өзі анықтайтындығы немесе анықтамайтындығы. Ал жаттанудың экономикалық өмірде, басқа салаларда көрінуі қалай? Мұнда адамдардың өзі заттардың көріну заттардың, яғни өз жасаған кұштердің өкілі болып турады. Жаттану, яғни өңі айналған дүние. Адамдардың өз дүниесінің өзіне өгейленуі. Жаттану субъект–объект қатынастарды теріс айналдарып, иррационалдық логика туғызып, Фрейд ашқан субъектінің ішкі екіге бөлінуіне алып келеді.