Из истории казахско-китайской торговли

• Published in: Qazaq Historical Review Vol. 2; no. 3; pp. 280 - 288
• Main Author: Кажирова, Светлана Б.
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 26.09.2024
• ISSN: 3005-4206; 3007-0236; 3007-0236
• DOI: 10.69567/3007-0236.2024.3.280.288

The article examines some features of the initial period of Qazaq-Chinese trade and the role of Russian officials in it. The rapprochement of the Qing and Russian possessions in the northwestern part of Central Asia in the second half of the 1750s led to the emergence of spontaneous border trade between the subjects of the two states, which was formally illegal for a long time. Qazaq-Chinese trade emerged in the final stages of the defeat of the Dzungar Khanate by Qing troops in the summer and autumn of 1757. At first, it was mainly khans, sultans and elders who participated in the trade, and later ordinary Qazaq nomads. The Qazaq sultans and the most authoritative and respected elders of the Qing court were given a monopoly on trade in northern Xinjiang. However, it was not so much the Qazaq nobility as the Asian merchants who benefited most. Мақалада қазақ-қытай саудасындағы бастапқы кезеңнің кейбір ерекшеліктері мен ондағы Ресей шенеуніктерінің рөлі қарастырылады. 1750 жылдардың екінші жартысында Орталық Азияның солтүстік бөлігінде Цин империясының иеліктері мен Ресейдің тоқайласуы екі мемлекетке бодан болып отырған елдердің арасында шекаралық сауданың пайда болуына әкеліп, көп жылдар бойы бейресми сипатта өрбіді. 1757 жылы күзде Цин әскері Жоңғар хандығын талқандаған соң қазақ-қытай саудасы басталды. Бастапқыда негізінен хан, сұлтан, старшындар ғана сауда жүргізсе, кейін қарапайым көшпенділер де араласты. Солтүстік Шыңжаңдағы саудаға қазақ сұлтандары мен Цин сарайына көбірек танымал старшындар үстемдік етті. Алайда ол тек қазақ билеушілеріне ғана емес, Азия саудасына да пайдалы болды. В статье рассматриваются некоторые особенности начального периода казахско-китайской торговли и роль в ней российских чиновников. Сближение владений Цинской империи и России в северо-западной части Центральной Азии во второй половине 1750-х годов привело к возникновению стихийной приграничной торговли между подданными двух государств, которая длительное время формально носила нелегальный характер. Казахско-китайская торговля возникает на завершающем этапе разгрома цинскими войсками Джунгарского ханства летом и осенью 1757 года. Вначале в ней участвуют в основном ханы, султаны, старшины, позже – рядовые казахские кочевники. Монопольное право на торговлю в Северном Синьцзяне получили казахские султаны и наиболее авторитетные, и известные цинскому двору старшины. Однако наибольшие выгоды из этого извлекла не столько казахская знать, сколько азиатское купечество.